مطالبه‌ی اصلی نسل اول روشنفکران ایران: تحدید قدرت سلطنت

Authors

Abstract:

هر یک از اقشار مختلف جامعه به سهم خود در تعیین سرنوشت کشور و رقم خوردن تحولات آن به ایفای نقش می­پردازند. قشر روشنفکر نیز از جمله اقشار جامعه است و از این قاعده­ی کلی مستثنا نیست. در ایران هم یکی از عناصر مؤثر در تاریخ سیاسی معاصر کشور، قشر روشنفکر است. نسل اول روشنفکران ایران به عنوان طلایه­دار جریان روشنفکری کشور به تأمل در مسئله­ی انحطاط و عقب­ماندگی  کشور پرداختند و چرایی این وضعیت را در قالب رابطه­ی قدرت دولت با جامعه، حدود قدرت دولت و بافت و ساخت قدرت تحلیل کردند. با توجه به این نکته، رسالت پژوهش حاضر، بیان مطالبات نسل اول روشنفکران ایرانی است و در پاسخ به این پرسش که مطالبه­ی اصلی نسل اول روشنفکران ایران در مورد ساخت قدرت سیاسی کشور چه بود، این فرضیه طرح و با روش کیفی تحلیلی-توصیفی و کتابخانه‎ای-اسنادی بررسی و مشخص شد که خواسته­ی اصلی این روشنفکران، محدودیت قدرت سلطنت برای تأمین حقوق مردم با حاکمیت قانون بود که در قالب نقد سلطنت مطلقه­ی استبدادی و حمایت از سلطنت معتدله­ی مشروطه و حقوق مردم بیان می­شد که از شاخصه­های چارچوب نظام مفهومیِ لیبرالیزاسیون است و بر تحدید قدرت حکومت و تبدیل سلطنت مطلقه به سلطنت مشروطه برای تأمین حقوق شهروندی مردم تأکید دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جامعه‌شناسی انزوای روشنفکران (نقد کنش‌های روشنفکران عصر مشروطه تا پایان سلطنت پهلوی اول)

پیدایش گروه روشنفکران در ایران و به‌دنبال آن آغاز جنبش روشنفکری با هدف نوسازی جامعه، به آستانه مشروطیت بازمی‌گردد .روشنفکران عصر مشروطیت تا پایان دوره پهلوی اول نقش تاریخی دوران‌سازی را به‌عهدهداشتند. آنان پیشگامان مدرنیته و نوسازی بودند. خاستگاه اجتماعی و اندیشگی این روشنفکران و مفاهیم و مسائلی که به آن می‌پرداختند از زمینه‌های موضوعی جامعه‌شناسی تاریخی و از مباحث اصلی جامعه‌شناسی روشنفکران ای...

full text

تنظیم خانواده یا تحدید نسل (قسمت دوم)

مقالة‌ حاضر درصدد تحقیق‌ تحدید نسل‌ است‌ که‌ از ناحیه‌ عقیم‌سازی‌ بررسی‌ شده‌ است‌ و با بیان‌ تعقیم‌ دائمی‌ حکم‌ عقیم‌سازی‌ موقت‌ نیز مورد مداقه‌ قرار می‌گیرد. در این‌ راستا، نگارنده‌ با بیان‌ ادلة‌ حرمت‌ عقیم‌سازی‌ به‌ ایضاح‌ ادله‌ می‌پردازد. بدین‌ ترتیب‌ که‌ ابتدا ادلة‌ هشتگانة‌ کسانی‌ که‌ عقیم‌سازی‌ را مصداق‌ اضرار به‌ نفس‌ می‌دانند، برشمرد و در پایان‌ ادله‌ نگارنده‌ بیان‌ می‌دارد که‌ مط...

full text

نقش گیلان در روند قدرت گیری شاه اسماعیل اول صفوی برای تصاحب سلطنت

چکیده  در بررسی چگونگی شکل‌گیری یک حکومت ،نحوه‌ی قدرت گیری مؤسس آن سلسله بسیار مهم و تأثیر گذار است. هدف اصلی پژوهش مذکور،بررسی نقش گیلان در روند قدرت‌گیری شاه اسماعیل اول برای تصاحب سلطنت صفوی است که کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته و از این حیث  دارای اهمیت و نوآوری است. عواملی چون شرایط جغرافیایی و مذهبی گیلان، طریقت زاهدیه و نقش حاکم محلی آل کیا میرزاعلی کارکیا و بزرگان منطقه تالش در این ا...

full text

از مهندسی اجتماعی تدریجی تا مهندسی اجتماعی آرمانی: مقایسه تطبیقی رویکرد روشنفکران نسل اول و دوم پهلوی

تغییر جهت روشنفکری در ایران از راست به چپ طی دوره کوتاه‌مدت پهلوی اول رخ داد. برخلاف روشنفکران نسل اول پهلوی که به بازسازی جامعه ایرانی براساس الگویی تدریجی و گام‌به‌گام و برمبنای مدرنیته اعتقاد داشتند و این موضوع آنان را به همراهی با نظام پهلوی برای بازاندیشی درباره اندیشه ایران‌شهری کشاند، روشنفکران نسل دوم به‌طورکلی از مهندسی تدریجی اجتماعی دست شستند و بر تغییر انقلابی وضع موجود پای فشردند. ...

full text

تحدید نسل از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی

مسئله تحدید نسل، کنترل جمعیت و یا تنظیم خانواده، با داشتن سابقه ای طولانی هم چنان مسئله روز و مورد بحث و مناقشه در محافل علمی و اجتماعی معاصر بوده و اندیشمندان و علمای اسلامی و غیراسلامی را به دوگروه مخالف و موافق تقسیم کرده است. بر اهل فن پوشیده نیست که این مسئله از جوانب مختلف و در ابعاد گوناگون همچون بعد پزشکی، اقتصادی و جمعیت شناسی که ابعاد علمی و کاربردی مسثله را تشکیل می دهند و در ه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 13

pages  173- 192

publication date 2018-06-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023